W dzisiejszych czasach coraz częściej można spotkać się z takim pojęciem nadużywania przez firmy pozycji dominującej na rynku. Dotyczy to dużych przedsiębiorstw i ich działań względem innych. Postaramy się przybliżyć co to dokładnie oznacza.
Pojęcie dotyczące zajmowania pozycji dominującej na rynku związane jest z prawem konkurencji. Zgodnie z definicją ustawową jest to pozycja przedsiębiorcy, która umożliwia mu zapobieganie skutecznej konkurencji na rynku właściwym przez stworzenie mu możliwości działania w znacznym zakresie niezależnie od konkurentów, kontrahentów oraz konsumentów. Domniemywa się, że przedsiębiorca ma pozycję dominującą, jeżeli jego udział w rynku właściwym przekracza 40%.
Nie można oczywiście trzymać się bardzo sztywno jedynie wartości procentowej. Powyższe domniemanie można bowiem obalić poprzez przedstawienie stosownych dowodów. Przykładowo wystarczy wykazać, że pozostali konkurenci na danym rynku zajmują 30% i 20% rynku. Wówczas stanowią skuteczną przeciwwagę dla przedsiębiorcy, którego udział na danym rynku wynosi ok. 42%. Inaczej sytuacja przedstawiałaby się gdyby było kilku konkurentów o udziałach 20%. Wówczas można byłoby mówić o zajmowaniu przez firmę pozycji dominującej.
Zakazane jest nadużywanie pozycji dominującej na rynku właściwym przez jednego lub kilku przedsiębiorców. Nadużywanie pozycji dominującej polega w szczególności na:
- bezpośrednim lub pośrednim narzucaniu nieuczciwych cen, w tym cen nadmiernie wygórowanych albo rażąco niskich, odległych terminów płatności lub innych warunków zakupu albo sprzedaży towarów;
- ograniczeniu produkcji, zbytu lub postępu technicznego ze szkodą dla kontrahentów lub konsumentów;
- stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji;
- uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy;
- przeciwdziałaniu ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju konkurencji;
- narzucaniu przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów, przynoszących mu nieuzasadnione korzyści;
- podziale rynku według kryteriów terytorialnych, asortymentowych lub podmiotowych.
Podstawa prawna:
ustawa z dnia 27 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. nr 50, poz. 331 z późn. zm.).